Gdy się śmieję i płaczę…

Urodzenie dziecka jest pięknym wydarzeniem, ale także bardzo stresującym. Narodziny dziecka wyzwalają w rodzicach sporą dozę emocji, często bardzo skrajnych. Czujesz radość z powodu przyjścia dziecka na świat. Cieszysz się, że możesz trzymać je w ramionach, tulić, otaczać opieką. Jednocześnie odczuwasz zmęczenie fizyczne, stres związany z nowymi obowiązkami, lęk o to jak poradzisz sobie w roli mamy. Jesteś kilka dni po porodzie i czujesz się przytłoczona, zniecierpliwiona, sfrustrowana. Towarzyszy Ci smutek i poczucie osamotnienia. Doświadczasz nagłych zmian nastroju. Pojawia się tyle sprzecznych emocji. Nie wiesz z czego to wynika i co się z Tobą dzieje.

Czy każda mama tak się czuje po urodzeniu dziecka?

Możliwe, że Twoje złe samopoczucie w okresie poporodowym jest związane z syndromem baby blues. Zdecydowana większość kobiet w Polsce doświadcza tzw. smutku poporodowego (baby blues). Według niektórych statystyk jest to nawet 80% kobiet. Nasilenie trudnych emocji pojawia się w trzeciej lub czwartej dobie po porodzie. Obniżony nastrój może utrzymywać się do około dwóch tygodni, czasem nawet do miesiąca

Dlaczego tak się czuję?

Nie ma jednej obiektywnej przyczyny pojawienia się smutku poporodowego. Składa się na niego szereg różnych czynników. Smutek poporodowy to reakcja na zmiany zachodzące w organizmie kobiety (burza hormonalna, regeneracja po ciąży i porodzie). Ważny jest Twój stan emocjonalny związany z porodem, jak i ze zmianą Twojego dotychczasowego trybu życia. Jesteś wyczerpana fizycznie, mało śpisz, masz ogrom nowych obowiązków. Okres po porodzie odbiega od Twoich wyobrażeń. Może w czasie połogu doświadczasz innych stresujących zdarzeń

Co zrobić, gdy to mnie dotyczy?

Czasem wystarczy szczera rozmowa z partnerem, rodziną, przyjaciółmi, aby przekazać im jak się czujesz. Poinformowanie bliskich o tym co wewnętrznie przeżywasz pomoże Ci zredukować napięcie a Twoim bliskim zrozumieć twoje reakcje. Skontaktuj się z innymi mamami, które być
może miały podobne doświadczenia. Pozwól sobie na przeżywanie rożnych uczuć. Poproś o pomoc osoby z najbliższego otoczenia – w zrobieniu zakupów, w przygotowaniu posiłku, w opiece nad noworodkiem. Staraj się jak najwięcej odpoczywać i spać, zdrowo się odżywiać, a także chodzić na spacer (min. 15 min). Pozwoli Ci to na szybszą regenerację po porodzie. Jeżeli mimo kroków, które podejmujesz nadal odczuwasz smutek, jesteś przygnębiona, zdenerwowana, mijają kolejne tygodnie, a Ty nie czujesz się lepiej, zgłoś się do psychologa. Udzieli Ci profesjonalnego wsparcia, a w razie potrzeby także Twojej rodzinie. Pamiętaj, że baby blues to stan przejściowy.

Co zrobić, gdy dotyczy to osoby z mojego otoczenia?

Zapytaj ją czego potrzebuje i w jaki sposób możesz pomoc. Postaraj się nie oceniać zachowania mamy, okaż zrozumienie. Unikaj pouczania i pocieszania: „nie przesadzaj”, „nie ty pierwsza”, „nie jest tak źle”. Wesprzyj w realizacji nowej roli, pokazuj w czym sobie radzi, buduj jej poczucie kompetencji: „zobacz jak uspokaja się w twoich ramionach”, „widzisz jak uważnie patrzy, gdy do niego mówisz”. Wykaż się cierpliwością, daj jej czas na poradzenie sobie z emocjami. Zdobądź wiedzę na temat trudności z jakimi zmagają się kobiety debiutujące w roli mamy (porozmawiaj z położną, skonsultuj się z psychologiem, zapoznaj się z artykułami na temat baby blues i depresji poporodowej).

Gdy nic mnie nie cieszy…

Słyszałaś o radości, która pojawia się po urodzeniu dziecka, o tym jak kobiety płaczą ze szczęścia, dzwonią do rodziny, aby podzielić się tą wspaniała nowiną. Ty jednak tego nie czujesz. Masz poczucie winy, że nie przeżywasz tej radości, co wydawało Ci się tak oczywiste. Nie masz na nic sił i ochoty. Zajmujesz się dzieckiem, ponieważ wiesz, że powinnaś ale nie chcesz tego robić. Nie cieszy Cię kontakt z nim, a wręcz dziecko Cię denerwuje. Chcesz spokoju, unikasz kontaktu z bliskimi. Jesteś zła, smutna, zrezygnowana. Niepokoi Cię to co obecnie dzieje się w Twoim życiu. Martwisz się o przyszłość, rozpamiętujesz wydarzenia z przeszłości. Nie możesz się na niczym skupić. Boisz się, że skrzywdzisz dziecko. Masz trudności ze snem lub jesteś nadmiernie senna. Nie masz apetytu lub jesz dużo więcej niż zazwyczaj. Zadajesz sobie pytanie, czy takie życie ma sens. Jesteś przekonana, że to jak się czujesz nigdy się nie zmieni.

Czy ten opis brzmi znajomo? Czy właśnie tak się czujesz?

Jeżeli Twoje odczucia zgadzają się z większością wymienioną w powyższym opisie, może to oznaczać, że doświadczasz depresji poporodowej. Depresja pojawia się w pierwszych tygodniach lub w przeciągu roku od narodzin dziecka. Pojawia się u ok. 10% polek, a według niektórych źródeł nawet u 30% kobiet po porodzie.

Dlaczego tak się dzieje?

Depresja poporodowa jest uwarunkowana wieloczynnikowo. Tak jak w przypadku syndromu baby blues nie możemy zapominać o zmianach jakie zaszły w twoim ciele (zmiana poziomu hormonów,
zmęczenie po porodzie, regeneracja organizmu po ciąży). Ważne jest również to, jak zmiany, które zaszły w Waszym życiu wpłynęły na Ciebie jak i twoje najbliższe otoczenie. Czas po porodzie jest dla Ciebie obciążeniem, a poradzenie sobie ze swoimi emocjami sprawia Ci trudność. Okres okołoporodowy odbiega od Twoich wyobrażeń, co pogłębia Twoje negatywne emocje. Może doszły dodatkowe czynniki jak konflikty z najbliższymi, stresujące wydarzenia niezwiązane z dzieckiem, brak wsparcia lub epizody obniżonego nastroju w przeszłości. Przyczyn może być wiele.

Co robić, jeżeli tak się czuję?

Depresja poporodowa to stan, którego nie należy lekceważyć. Bezwarunkowo potrzebujesz pomocy i wsparcia. Ważne abyś porozmawiała z bliskimi, a szczególnie z partnerem o swoim samopoczuciu. Umów się na konsultacje do psychologa lub psychoterapeuty. Jeżeli czujesz, że nie jesteś w stanie dłużej tak żyć, obawiasz się, że możesz skrzywdzić siebie lub dziecko, zgłoś się do
psychiatry. Emocje, które się pojawiły mogą być dla ciebie bardzo trudne i nie jesteś w stanie samodzielnie się z nimi uporać. Zwracaj uwagę na to co mówi Twoje otoczenie. Jeżeli sugerują kontakt ze specjalistą, zgłoś się po poradę. Im szybciej depresja poporodowa zostanie rozpoznana, tym mniej wpłynie ona na Twoje życie. Opieka specjalisty pomoże Ci wyjść z tego stanu i cieszyć się macierzyństwem. Pamiętaj, że ciąża lub karmienie piersią nie są przeciwwskazaniem do leczenia farmakologicznego.

Co robić, gdy dotyczy to osoby z mojego otoczenia?

Porozmawiaj z osobą, u której zaobserwowałeś objawy depresji poporodowej. Nie krytykuj, nie oceniaj. Wykaż się empatią i zrozumieniem. Zaproponuj kontakt ze specjalistą. Jeżeli obawiasz się o życie lub zdrowie zarówno rodzica jak i dziecka, koniecznie sam skontaktuj go z psychiatrą, aby
opowiedzieć o tym co Cię niepokoi. Uzyskaj informacje od psychologa, jakiego rodzaju wsparcie będzie dla tej osoby najbardziej korzystne. Nie zwlekaj z tym. Przeżywane emocje mogą być bardzo silnie i zagrażające rodzinie. Osoba w depresji może nie być w stanie zajmować się dzieckiem. Zapewnij niezbędna pomoc w opiece nad niemowlakiem i w codziennych czynnościach. Obserwuj czy stan osoby się nie pogarsza. W razie potrzeby zadzwoń do specjalisty.

Czy depresja poporodowa dotyczy tylko kobiet?

Depresja poporodowa może zostać zdiagnozowana zarówno u matki jak i u ojca dziecka. On również doświadcza stresu związanego z narodzinami dziecka. Mężczyzna stara się sprostać
nowym obowiązkom, odnaleźć w roli ojca. Poczucie odpowiedzialności za nowego członka rodziny, nieprzespane noce, zmiany w dotychczasowej codzienności obciążają emocjonalnie
każdego z rodziców. Depresja poporodowa przejawia się u mężczyzn podobnie jak u kobiet. Dlatego tak ważne jest zwrócenie uwagi i wsparcie obojga rodziców, szczególnie w pierwszy roku
po narodzinach dziecka

Wsparcie innych rodziców

Wsparcie innych rodziców przechodzących takie same trudności, jak Wy może być nieocenionym wsparciem. Zachęcamy do wymiany numerów telefonów z osobami, które poznacie na zajęciach
w Szkole Rodzenia. Zapiszcie się do grup parentigowych np. na Facebooku, przysyłajcie sobie zabawne obrazkami z internetu, a także żartobliwe treści na temat rodzicielstwa. Dzielenie się
swoimi pozytywnymi, jak i negatywnymi emocjami pomaga w radzeniu sobie z nową rolą rodzica. Złapcie dystans. Zobaczycie, że nie jesteście sami, a idealny rodzic nie istnieje.

Dlaczego warto udać się do psychologa lub psychoterapeuty?

Kontakt ze specjalistą może przynieść ulgę ,a także pomóc Tobie osobom z Twojego otoczenia odnaleźć się w nowej sytuacji.
Podczas spotkania z psychologiem/ psychoterapeutą:

• Uzyskasz profesjonalne wsparcie.
• Zwiększysz poczucie kompetencji w związku z nową życiową rolą, rolą matki/ ojca.
• Rozmowa ze specjalistą pomaga redukować napięcie, a także jest okazją do omówienia emocji, jak i myśli którymi nie chcesz się dzielić z osobami z Twojego otoczenia.
• Otrzymasz informacje jakie kroki należy podjąć, żeby poczuć się lepiej i poradzić sobie z aktualną sytuacją.
• Uzyskasz akceptację dla swoich emocji i przeżyć.
• Znajdziesz tu bezpieczną przestrzeń do rozmowy na każdy temat, który jest dla Ciebie ważny.
• Otrzymasz informacje o swoim stanie (psychoedukacja) – rozmowa na temat trudności jakie przeżywasz, lepsze zrozumienie swojego stanu lub stanu osoby z Twojego toczenia. Dowiesz się jak adekwatnie wspierać osobę przeżywająca baby bluesa lub doświadczającą depresji poporodowej.
• Uzyskasz wiedzę na temat procedury postępowania w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia rodzica lub/i dziecka.

Autorem i pomysłodawcą informatora jest:
psycholog Dagna Bielak-Keklak

Projekt finansowany przez:
Zieloną Edukację – Zielony Żłobek w Lubinie.

Partnerzy:
Zielona Edukacja – Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Wiosna w Lubinie
Fundacja SOL z siedzibą przy ul. Odrodzenia 15 w Lubinie.
(Przekaż 1 % lub wpłać darowiznę: 09 1020 3017 0000 2802 0405 9473 )